Onvergetelijke reis door Armenië (20 – 28 juni 2019)

Donderdag 20 juni 2019

We vliegen naar Yerevan via Kiev. Bij aankomst wacht onze gids Marianne vol enthousiasme op. Ook Vahe, onze begeleider, lijkt supersympathiek en professioneel.

Vrijdag 21 juni 2019

We starten de dag in Geghard, dé oerkerk van Armenië én UNESCO Werelderfgoed. De kerk is prachtig gelegen is een groene vallei. De gebouwen zijn met hamer en beitel uit de grotten gehouwen. De akoestiek is zalig.

Een paar km verder bezoeken we de Griekse tempel van Garni. Het was de Armeense koning Tiridates I die deze in de 1ste eeuw na Christus liet bouwen ter ere van de god van de zon. Tijdens een aardbeving in 1679 stortte de tempel in om veel later, tijdens de Sovjettijd, terug opgebouwd te worden. Met jeeps rijden we naar de Symphony of Stones. Deze indrukwekkende basaltwand doet denken aan een muziekorgel of een regen van stenen. Ook hier weer worden we ‘vergast’ op een melancholisch privé-concertje.

In de namiddag zakken we af naar Yerevan voor een bezoek aan het genocidemuseum. De vervolging en de uitroeing van de Armeniërs wordt er beklijvend voorgesteld. Naast het museum ligt het genocidemonument. Het kwam er nadat in 1965 toen 1 miljoen Armeniërs op straat kwamen om de volkerenmoord te herdenken.

Zaterdag 22 juni 2019

We rijden zuidwaarts richting Iran… De ‘snelweg’ volgt in het begin de grens met Turkije, herkenbaar aan de prikkeldraad en de wachttorens. Als je goed kijkt zie je de minaretten in de verte, terwijl daarbovenuit de 5.137 m hoge en met eeuwige sneeuw bedekte Ararat-berg torent. We komen aan het adembenemend mooie klooster Khor Virap. Het klooster speelde een belangrijke rol in de bekering van Armenië tot het christendom. Dit gebeurde in 301 na Christus. Net vandaag is er een dienst ter ere van Gregorius de Verlichter.

We rijden verder door een steenrode kloof. In het klooster van Noravank heb je het gevoel dat je de hemel kunt aanraken. Men begon in de 12de eeuw met de bouw.  Noravank is het werk van de architect Momik. Het bestaat uit 2 verdiepingen. De gevel van de kleinere kerk is versierd met een afbeelding van “God de Vader”, met het hoofd van Adam in zijn hand. God kreeg Mongoolse ogen. Het is speciaal ontworpen voor de Mongolen. Als zij zich met het beeld zouden associëren, zouden ze de kerk niet vernietigen. Rekening houdend met het feit dat de kerk tot op de dag van vandaag overeind blijft staan, kunnen we aannemen dat het idee van Momik heeft gewerkt. Na deze mystieke voormiddag krijgen we een feestmaal voorgeschoteld in een piepklein dorp, waar de tijd is blijven stilstaan. De mensen komen ons op straat begroeten. Homemade wijn, vodka, cognac… Heerlijke eten en een optreden van 2 enthousiaste meisjes. Het leven is een feest!

We rijden door een wonderbaarlijk landschap naar de Shaki-waterval. Het water valt vanaf een hoogte van 18 meter in een diepe kloof. Volgens de legende hebben barbaren 93 Armeense schoonheden gestolen, waaronder Shaki. Ze werden gedwongen om in de Vorotanrivier te springen. Tijdens het vallen opende de jurk van het meisje in de wind en veranderde het kleed in een waterval. Wat een mooi verhaal!

Zondag 23 juni 2019

We rijden naar Tatev, een druk bezochte historische bezienswaardigheid. Onderweg stoppen we om te genieten van de weidse landschappen en de kleurrijke bloemenvelden. We ‘vliegen’ met de langste kabellijn van de wereld naar het Tatevklooster. In de 9e eeuw was het een economisch, politiek, spiritueel en cultureel centrum én het kroonjuweel van de Middeleeuwse Armeense architectuur. Naast de 500 monniken waren er filosofen, schrijvers, kunstenaars en muzikanten. Ondanks de vele aanvallen zijn er dankzij de geheime ondergrondse tunnels nooit slachtoffers gevallen.

Na het middageten rijden we naar Khndzoresk, een grottendorp waar tot in de jaren ’80 van de vorige eeuw nog mensen woonden. De in een helling van zacht vulkanisch sedimentgesteente uitgehouwen grotwoningen zijn nu verlaten. Ze worden door lokale herders gebruikt als schuilplek. We stappen via de hangbrug naar het oude grottendorp. De brug is 160 m lang en 63 m hoog.

In de vooravond bezoeken we nog Zorats Karer. Dit prehistorische monument is het “Armeense Stonehenge”. Meer dan 7.500 jaar geleden was het een observatorium om waarnemingen te doen van de zon, maan en sterren. Het wordt beschouwd als een van de oudste wetenschappelijke centra ter wereld. Het ligt op een plateau (1.770 m boven de zeespiegel) en het beslaat een grondgebied van 7 hectare. Een magische plek!

Maandag 24 juni 2019

We starten de dag wederom op een fantastische plek. We genieten van de bloemenvelden en van de honing.

We rijden op de Zijderoute. Via de Selim-pas komen we aan de Orbelian karavanserai, die in de 14e eeuw gebouwd werd als overnachtingsplaats, ideaal gelegen op een belangrijke handelsweg. De verschillende stallen en troggen zijn nog zichtbaar. Vanaf dit punt hebben we een fantastisch uitzicht over de weidse omgeving. De perfecte plek voor een groepsfoto!

Na de lunch in een leuke B&B rijden we met de jeep tot aan de uitgedoofde Armaghanvulkaan. Een waar avontuur! Boven hebben we een uitzicht van 360°. We wandelen rond de krater, die met water gevuld is. In het piepkleine kerkje hangt een fascinerende stilte.

We reizen verder naar Noratus, een historische en mysterieuze plek, vol middeleeuwse chatsjkars. Het zijn opstaande gedenktekens, versierd met een kruis en allerhande motieven. Ze zijn één tot twee meter hoog en bijna altijd naar het westen gericht. De meeste dateren uit de 9^e tot de 13e eeuw. De grafzerken vertellen elk hun eigen verhaal aan de hand van afbeeldingen en pictogrammen.

We komen aan het Sevan-meer, dat op een hoogte van 2.000 m ligt. Deze zoetwaterplas wordt ook “de smaragd van Armenië” genoemd. Het is 80 km lang en op zijn breedst 30 km. We logeren in het Noy Land Resort. Moe maar gelukkig genieten we in het koepelrestaurant van het diner en van de zonsondergang.

Dinsdag 25 juni 2019

‘s Ochtends bezoeken we het heuvelklooster van Sevanavank. Vroeger stond het op een klein eiland in het Sevanmeer. Na de kunstmatige afwatering van het meer, die begon in de tijd van Joseph Stalin, daalde het waterpeil ongeveer 20 meter en veranderde het eiland in een schiereiland. We beklimmen met frisse moed de 240 treden. Om boven te genieten van een pareltje van architectuur.

We rijden een tunnel door en komen in een totaal ander landschap. Dilijan National Park bestaat uit uitgestrekte bossen met een rijke biodiversiteit en heel wat minerale bronnen. We stoppen kort in ‘Oud Dilijan’, een straat die in de stijl van de 19e eeuw  gebouwd is. We rijden verder naar de regio van Lori, het ‘Zwitserland van Armenië’. De grens met Georgië is niet meer veraf. Ons hotel is adembenemend mooi gelegen. Rooms with a view!

Na een uur rust gaan we te voet naar het mysterieuze klooster van Haghpat. Het dateert uit de 10^e eeuw en torent hoog boven de oostelijke Debed-oever uit. Het oudste gebouw binnen de kloostermuren is de 9de-eeuwse Sint-Astvatsatsin-kerk. Binnen de kloostermuren was er o.a. en bibliotheek en een 12e-eeuwse school te vinden. Het complex overleefde de aardbevingen en verschillende aanvallen tijdens de buitenlandse invasies. Sinds 1996 is het UNESCO werelderfgoed.

Woensdag 26 juni 2019

We starten de dag met een minifile door de wegenwerken. Daarna brengen we een bezoek aan het klooster van Akhtala, een versterkt complex  en onontdekt pareltje uit de 10^e eeuw. Het is één van de weinige orthodoxe kerken in Armenië. De fresco’s uit de 13e-eeuwse hoofdkerk zijn van een bijzonder hoog artistiek niveau. Het klooster is omringd door rotsachtige diepe canyons aan 3 kanten. In de verte zie je de kopermijnen van Alaverdi, een reliek uit Sovjettijden.

We krijgen er een extra stop in Alaverdi bovenop. De omgeving oogt erg ‘communistisch’ en vervallen, een tikkeltje depri zelfs. Maar het middeleeuwse brugje mag er best wezen.

We rijden naar het naburige stadje Sanahin. Ook hier weer is er een klooster. Sanahin betekent letterlijk “deze is ouder dan die”. Het is vermoedelijk een claim op het hebben van een ouder klooster dan het naburige Haghpatklooster. Het werd gesticht door koningin Khosravanush in de 10^e euw. Het complex omvat een kerk, een educatief centrum, een belfort en een scriptorium. Het is UNESCO werelderfgoed.

We brengen een kort bezoek aan het Mikoyanmuseum, gewijd aan de hier geboren Armeense broers Mikoyan. Ze speelden allebei een belangrijke rol in de Sovjetgeschiedenis. De ene was een toppolitieker en communist, de andere ontwikkelde de MiG-straaljager.

Na een paar uur rust maken we een avondwandeling naar Zarni Parni. Na een kilometertje stappen komen we aan een fantastische plek, een versterkte vesting in een oude grot. Pas geopend. Een onvergetelijke plek!

Donderdag 27 juni 2019

In de voormiddag rijden we richting Yerevan. De Aragatsberg (4.095 m), een uitgedoofde vulkaan, vormt een prachtig decor.  Het is de hoogste berg van Armenië en meteen het hoogste punt van de Kleine Kaukasus en Armenië.  De omtrek van het massief bedraagt ongeveer 200 km en beslaat een oppervlakte van 6.000 km² (+/- 20 %  van de totale oppervlakte van Armenië). In deze regio leven heel wat Jezidi’s. In de zomermaanden trekken ze naar de hogergelegen gebieden om hun vee te laten grazen.

We bezoeken het 7e eeuwse fort van Amberd, spectaculair gelegen op 2.300 m boven de zeespiegel. Eeuwenlang was het fort gehuld in een mysterieuze stilte. Van tijd tot tijd wordt deze stilte doorbroken door opgewonden reizigers die er niet omheen kunnen om naar de top van het fort te klimmen en hun gevoelens te uiten, te schreeuwen en te zingen. Er is ook een kerkje, Vahramashen, gebouwd door Vahram Pahlavuni in 1026.

In de namiddag komen we aan in Yerevan. We bezoeken de Blauwe Moskee, in de 18^e eeuw gebouwd door Iraanse Armeniërs. Het is een verrassende plek, waar we zo maar mogen binnen gaan. De moskee is ingeschreven op de lijst van het UNESCO. We bezoeken ook nog de Gummarkt, gekend voor zijn gedroogd fruit en voedingswaren.

Onze laatste avond in Yerevan was intens. Een emotioneel afscheid van Marianne, Vahe en Vahan… Met dank aan Magda voor de mooie woorden.

Afscheid van Marianne en Vahe                    Een laatste sfeervolle avond in Yerevan

Vrijdag 28 juni 2019

Na een korte nacht nemen we afscheid van Armenië, een beklijvend land. De Armeniërs zijn na eeuwen onderdrukking (genocide door de Turken, overheersing en ‘communisering’ door de Russen) opgestaan. Ze hebben een buitengewoon sterk karakter, met een positiviteit en openheid van geest die wij amper nog kennen. Verbonden met elkaar, met hun cultuur en met de natuur. We kunnen er alleen maar met heel veel respect naar (op)kijken.