Zaterdag 12 oktober 2019
We worden wakker in de sprookjesachtige Riad Moulay in de medina van Marrakesh. Na een stevig ontbijt rijden we naar Tamesloht, waar we langsgaan in het Centre Fiers et Forts. Ooit was Tamesloht een bloeiend stadje, maar door langdurige droogte is er armoede ontstaan, met als grootste slachtoffers de kinderen. Het centrum biedt hen de mogelijkheid een toekomst uit te bouwen. Dorine Eijkman en haar moeder stonden enkele jaren geleden aan de wieg van het ambitieuze project: 2 sterke, gepassioneerde vrouwen die zich met hart en ziel inzetten voor de kinderen. Er is een school, internaat, boerderij, gezondheidszorg,… Het enthousiasme van het team en de kinderen werkt aanstekelijk.
http://centrefiersetforts.com/
In het dorpscentrum bezoeken we ‘Art Tissage Tam’, een coöperatief waar ambachtelijk textiel gemaakt wordt. Ook hier worden we met onze neus op de feiten gedrukt. (Over)leven in deze streek van Marokko is moeilijk. Maar mits de nodige solidariteit en samenwerking lukt het aardig!
We rijden naar de prachtige Ourika-vallei aan de rand van de Hoge Atlas. We wandelen in de voetsporen van onze gids door een godvergeten dorpje. Tot zich plots de deuren van zijn huis openen. We worden door de familie als prinsen onthaald. De vader is pottenbakker, de moeder en de zus hebben voor ons een heerlijke tajine klaar gemaakt. Wat een openbaring!
Na de lunch maken we een boeiende geologische wandeling door de vallei. In het kleine ecomusée leren we alles over de berbercultuur. Marrakech ligt amper op een uur rijden. Na zoveel indrukken, is het tijd voor wat romantiek. We stoppen aan de Menaratuinen, bij valavond ’the place to be’ voor Marokkanen. Dit kunstmatig meer wordt dankzij een oud hydraulisch systeem gevuld met water uit de bergen. De duizenden karpers voelen zich helemaal thuis in dit modderbad. Dé blikvanger is het zestiende-eeuws paviljoen. Sultan Abderrahman verbleef er graag tijdens de zomermaanden. We kunnen hem geen ongelijk geven. We genieten van de zonsondergang en de babbel met de sympathieke Marrakechi…
Zondag 13 oktober 2019
Veel mensen dromen van de mysterieuze koningsstad Marrakech, met zijn historische souk, wirwar aan steegjes, een mix aan Arabische geuren en duizenden kleuren. Vandaag ontdekken we samen met onze gids Karime de hoogtepunten en vooral ook de verborgen pareltjes van de stad. We openen de deuren van het Bahia, een sprookjesachtig paleis. In de synagoge en op het Joodse kerkhof zijn we alleen. Oases van stilte in het centrum. Minstens even verrassend is het Tiskiwinmuseum, het (vroegere) huis van Bert Flint, de bekendste Nederlander van Marrakech. De heer des huizes is toevallig thuis en hij geeft een interview aan een professor uit Rabat. Boeiend!
Het Bahiapaleis, een pareltje Eenzaamheid troef op het Joodse kerkhof
Bert Flint wordt geïnterviewd
We zigzaggen door de souks tot aan het sympathieke fotografiemuseum, waar we lunchen op het schaduwrijk dakterras. Daarna snuiven we de sfeer op van de ‘Jardin Secret’, een tuin in islamitische stijl met een ingenieus irrigatiesysteem.
Nog even op de tanden bijten… Op het Djemaa El Fna-plein, het kloppende hart van de stad, is het altijd druk. Muzikanten, slangenbezweerders, verhalenvertellers en waarzegsters schreeuwen om onze aandacht (en een paar dirhams). Via de statige Koutoubia-moskee – één van de belangrijkste bouwwerken in de Noord-Afrikaanse architectuur – struinen we terug naar onze Riad. Een onvergetelijke dag!
Maandag 14 oktober 2019
We starten de dag in schoonheid, met een vroeg bezoek aan de prachtige botanische tuin Jardin Marjorelle en het museum van de Franse modeontwerper Yves Saint Laurent. Pracht en praal, glamour en glitter.
Deze pracht en praal staan in schril contrast met ons kort bezoek aan de leerlooierij. De werkomstandigheden zijn abominabel. Er wordt nog gewerkt zoals eeuwen geleden. Een paar muntblaadjes brengen soelaas.
Iets voor de middag steken we het Atlas-gebergte over via de Tizi ’n Tichka, een onvergetelijke bergpas, inclusief wegenwerken. Geduld is een schone deugd… Een kleine weg leidt ons naar Telouet. Destijds lag het dorpje langs de karavaanroute die Ouarzazate met Marrakech verbond. We ontmoeten er Ali, die ons rondleidt in de kasba. Dit gebouw werd in de 19de eeuw door de Glaoui-clan opgetrokken. Churchill was er een graag geziene gast. Van buiten een ruïne, binnen een pareltje in Andalusische stijl.
Dinsdag 15 oktober 2019
Logeren in het wondermooie Ait Benhaddou, het is onvergetelijk! Deze kasbah – Unesco Werelderfgoed – diende als achtergrond voor talrijke films zoals “The Gladiator” en “Game of Thrones”. We staan vroeg op om in optimale omstandigheden te kunnen genieten van de schoonheid van deze site. Wonderbaarlijke stilte…
Nog meer schoonheid in Kelaat M’Gouna, waar we lunchen. Heerlijke vegetarische gerechtjes op een architecturaal verrassende plek. Ook de weg er naar toe is een avontuur. Gelukkig rijdt de man op het brommertje ons netjes voor.
Via Tinerhir bereiken we de Todrakloof, een uitloper van het Atlas-gebergte met indrukwekkende rotswanden van 300 m hoog. Onze gids Nouredinne loodst ons feilloos door de oase.
Overnachten doen we in Auberge Le Festival, een hotel dat helemaal lijkt op te gaan in het landschap. Slapen in een grot of in een kasteeltoren, het heeft wel iets! We worden ’s avonds verwend met tajine moussaka en een privé-optreden.
Woensdag 16 oktober 2019
De rit tussen de Todrakloof en Zagora is adembenemend mooi. In Alnif stoppen we bij de wereldvermaarde fossielenverzamelaar, Mohammed Bouyiri. Deze regio is een geologische, paleontologische en minerologische schatkist. En Mohammed blijkt een kenner.
Mohammed Bouyiri
Het is nog een uurtje rijden naar Tazzarine, waar we na de kip met frietjes tijd maken voor een kleine wandeling in de bergen. We bewonderen de gegraveerde stenen die zo’n 5000 jaar oud zijn.
Frietjes met kippenbrochetjes 5000 jaar geschiedenis
In de late namiddag komen we in Zagora aan. De grote karavanen vertrokken hier vroeger richting Timbouktou in Mali. Ze deden er exact 52 dagen over. Arabieren, berbers en Haratin (afstammelingen van slaven) leven hier vreedzaam samen. Riad Lamane blijkt een voltreffer. Een vleugje Afrika in Zuid-Marokko.
Donderdag 17 oktober 2019
De Sahara begint op zo’n 90 km van Zagora. We gaan met 4X4’s op verkenning. Onze eerste stop – in Tamegroute – is meer dan de moeite waard. Het is één van de oudste stadjes in Marokko. We bezoeken er de oude koranbibliotheek met eeuwenoude manuscripten. Het gaat veelal over handgeschreven boeken op gazellehuid. Het stadje is ook gekend voor zijn pottenbakkers. Op het plein bevinden zich 7 ovens van 7 pottenbakkers- families. Elke familie heeft 1 oven én een atelier uit leem opgetrokken. Tamegroute is sinds de 11e eeuw ook een religieus centrum, gerelateerd aan de Soefivariant van de Islam. Het is nog steeds een bedevaartsoord voor zieken.
Via Imi Ntakate rijden we naar palmeraie van Ktaoua. We passeren ruïnes van kasbahs. Er volgt zo’n 60 km piste. Enkele dromedarissen genieten van een vers stukje groen. De regen heeft wonderen verricht! Geen idee hoe de chauffeurs hun weg vinden naar de duinen van Chigaga, maar het lukt hen zonder problemen. We lunchen in een tentenkamp en beklimmen een zandduin om van de zonsondergang te genieten. Een magisch moment.
Vrijdag 18 oktober 2019
Vandaag doen we het rustig aan. Door de oase stappen we tot het dorpje Amazrou. Vroeger leefden hier vooral Joodse ambachtslieden die zilveren sieraden maakten. Zij controleerden de zilverhandel langs deze voormalige karavaanroute. Het ambacht is ondertussen overgenomen door Berbers. In de namiddag genieten we van de welverdiende rust in de prachtige tuinen van ons hotel. Om 16:00 u hebben we nog een afspraak met een project van Enabel, het Belgisch ontwikkelingsagentschap. We worden er met open armen en met verse dadels ontvangen.
Scènes uit het dagelijks leven in het dorpje Amazrou
Groepsfoto Dadels proeven
Zaterdag 19 oktober 2019
We verlaten Zagora en rijden door de Vallei van de Draa: een prachtige tocht langs dorpjes, eindeloze palmtuinen en imposante bergen. Al snel arriveren we in Tissergate, waar we het piepkleine museum van de Draa bezoeken. We drinken kruidenthee op het dakterras van Kasbah Ziwana. De stop in het oude huis waar de vrouwen gehurkt tapijten weven, zal ons lang bij blijven. Onvoorstelbaar dat je hier een tapijtje voor 10 euro kan kopen.
n
Rond de middag komen we aan in Tamnougalt. Deze schilderachtige kasba met zijn labyrint van stegen en binnenplaatsen werd ook vaak gebruikt als locatie voor historische films. We lunchen op het prachtige dakterras van Kasbah des Caid. Het prachtige complex met mooi uitgewerkte bouwwerken, muren en torens getuigt van deze bloeiende periode en is nog zeer authentiek.
We wandelen met onze privégids door de oase naar Hara Oasis, ons hotel in Agdz. Het is een klein paradijs. We worden ontvangen door de Spaanse eigenaar, Juan Antonio Munoz, een bekende Spaanse fotograaf. Zijn prachtige foto’s zijn te bewonderen op de website:
www.juanantoniomunoz.com. De zonsondergang aan de rivier is onvergetelijk!
Zondag 20 oktober 2019
Na het ontbijt rijden we via een indrukwekkende route naar Ouarzazate, dankzij de filmindustrie een welvarend stadje. We brengen een bezoek aan het kleine filmmuseum. Decors uit lang vervlogen tijden doen ons dromen van Cleopatra en Romeinse keizers. Terug met de voeten op de grond op de wekelijkse souk van Ouarzazate. Het lijkt erop dat we de enige toeristen zijn die deze markt bezoeken.
Ontbijt met zicht op de Djbel ‘Tajine’
Een ochtendwandeling
De kasbah van Ouarzazate
Ons hotel, Dar Daïf, ligt op 8 km van het centrum. Een vrije namiddag. Tijd om te relaxen, weg te dromen bij een massage, een scurbsessie te ondergaan in de hammam… Om 18:00 u beslissen we nog een wandeling naar het meer te maken. De fauna en flora zijn uniek. We observeren enkele vogels.
Maandag 21 oktober 2019
Na het ontbijt rijden we richting Ouarzazate. Onderweg stoppen we in het dorpje Ighrem-n-Ougdal. We vinden de vrouw met de sleutel en kunnen binnen in de mooie ighrem (of agadir). Het is een gemeenschappelijke opslagruimte waar elke familie over een privé-compartiment beschikt, een soort ‘bankkluis avant la lettre’. Er zijn nog steeds 84 opslagplaatsen, allemaal netjes op slot.
De vrouw met de sleutel
Na een pittige terugreis over de Tizi n’tichka – door de regen en mist – komen we aan in Riad Albakech in Marrakech. Na een welverdiende vrije namiddag is het tijd voor het laatste avondmaal in Marokko. En wat voor een! Een lokale specialiteit (pastilla met schaapsgehakt) en een overheerlijke kaastaart. Een kers op de taart van een overgetelijke reis! Met dank aan de immer positieve en geïnteresseerde groep.
